Dzisiejsza „Europa”, dodatek do „Dziennika”, publikuje recenzję wznowionej właśnie w polskim przekładzie najgłośniejszej pracy Lwa Szestowa „Ateny i Jerozolima” pióra Filipa Memchesa oraz nawiązujący do tejże książki wywiad z Grzegorzem Przebindą.
Jak przypomina Memches, Szestow „pochodził z Kijowa z kupieckiej rodziny żydowskiej praktykującej judaizm, ale w sposób czysto obrzędowy. Wychowanie otrzymał rosyjskie. W roku 1920 wyemigrował do Francji, gdzie przebywał do końca życia”. Podstawą jego myśli była lektura Biblii, którą „traktował […] z pozycji człowieka szukającego w judaizmie i chrześcijaństwie źródeł indywidualnej inspiracji”, natomiast „przynależność do jakiejkolwiek wspólnoty religijnej była dla niego równoznaczna z poświęceniem żywej wiary w Boga na ołtarzu rozumu”.
„Szestow podkreślał ograniczoność i niewystarczalność poznania naukowego – pisze Memches. – Nie ufał wszelkim systematycznym światopoglądom, które w jego przekonaniu przesłaniają bogactwo i różnorodność rzeczywistości. Na pierwszy plan wysuwał konkretne ludzkie życie z całym właściwym mu tragizmem istnienia. Nie uznawał też normatywnej etyki.”
„Czy Szestow, opowiadając się po stronie Jerozolimy przeciw Atenom, przyjmuje swoistą postawę barbarzyńcy?” – stawia w wywiadzie pytanie Memches, na co jego rozmówca, Grzegorz Przebinda, odpowiada: „Jeśli bowiem odrzuca się intuicję łączności Jerozolimy z Atenami, a w rezultacie odrzuca się też cały Rzym, to dochodzimy do skrajnego irracjonalizmu. A taki irracjonalizm pociąga za sobą, niestety, amoralizm. […] Istnieje pewne pokrewieństwo myśli Szestowa z twórczością Fiodora Dostojewskiego. […] Dostojewski twierdzi, że jeśli Chrystus nie zmartwychwstał, to wszystko wolno. […] Szestow snuje podobne rozważania, tyle że w duchu starotestamentowym. Ponadto z aprobatą wyraża się o Kiryłłowie, czyli bohaterze <Biesów>, który uważa, że w świecie nieprzeobrażonym przez wiarę w Boga wolno wszystko”.
28 czerwca 2009 o 13:18
Wychodzi ze Szestow to amoralny starotestamentowy barbarzyńca hehe, mocna teza!
Odpowiedz